Jaskra – przeciwwskazania do pracy, czyli zawodowe wyzwania przy tej chorobie narządu wzroku

Jaskra cechuje się wzrostem ciśnienia wewnątrzgałkowego i postępującym zanikiem nerwu wzrokowego. To podstępna i groźna choroba oczu, która (podobnie jak duże wady wzroku) może ograniczać Twój rozwój zawodowy i uniemożliwiać wypełnianie pewnych obowiązków. Wiedz, że jeśli chorujesz na jaskrę przeciwwskazaniem do pracy w warunkach intensywnego promieniowania, pod ziemią jak i na wysokości jest m.in. to schorzenie okulistyczne. Sprawdź, czy przy jaskrze dozwolona jest praca przy komputerze i długotrwałe wpatrywanie się w ekran monitora. Dowiedz się, co zrobić, by zahamować rozwój jaskry i uniknąć całkowitej utraty wzroku.

Choroby narządu wzroku a praca – jaskra

Dysfunkcje narządu wzroku takie jak np. jaskra, zaćma i zapalenie spojówek mogą stanowić poważną przeszkodę w realizacji wymarzonej ścieżki zawodowej. Co powoduje pierwszą ze wspomnianych chorób oczu, czym się objawia? Jakie ma jaskra przeciwwskazania do pracy?

Jaskra rozwija się, gdy dochodzi do wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego i ucisku na nerw wzrokowy. Ta jednostka chorobowa stopniowo uszkadza nerw wzrokowy i prowadzi do utraty wzroku (ślepoty całkowitej). Jak pokazuje praktyka lekarska, jaskra najczęściej jest rozpoznawana u osób po 40. roku życia. Do głównych czynników ryzyka poza wiekiem należy m.in.:

• krótkowzroczność,
• dalekowzroczność,
• nawracające migreny,
• podwyższone ciśnienie w oku (> 21 mmHg),
• przebyte urazy oka,
• miażdżyca,
• cukrzyca,
• predyspozycje anatomiczne,
• płeć (żeńska),
• palenie papierosów,
• wysoka lepkość krwi,
• skłonność do dziedziczenia (np. rodzice chorzy na jaskrę). 

Częstym objawem jaskry jest ból oka, dolegliwości bólowe głowy, zaburzenia widzenia (tęczowe koła przy spoglądaniu na źródło światła tzw. efekt halo). Część Pacjentów skarży się również na widzenie jakby przez mgłę. Zdarza się, że wzrost ciśnienia w oku osiąga 50-90 mmHg, wówczas mówimy o tzw. ostrym zamknięciu kąta przesączania. Stan ten manifestuje się:

• zaczerwienieniem oka,
• drastycznym pogorszeniem widzenia,
• silnym bólem oka,
• bólem głowy,
• nudnościami i wymiotami (dość rzadko). 

Jak leczyć jaskrę i obniżyć ciśnienie wewnątrzgałkowe? Lekarz może wdrożyć terapię farmakologiczną (4 grupy leków do wyboru), laserową lub chirurgiczną (trabekulektomię). 

Wyróżniamy kilka rodzajów laserowej operacji jaskry:

• selektywna trabekuloplastyka (SLT),
• irydotomia (LPI),
• irydotomia laserem YAG.

Trabekulektomia jest przeprowadzana, gdy jaskra bardzo szybko się rozwija, a inne zastosowane metody leczenia są nieskuteczne.

Jaskra – przeciwwskazania do pracy fizycznej 

Jeśli wykryto u Ciebie jaskrę, przeciwwskazaniem do pracy będzie wykonywanie ciężkich czynności fizycznych w warunkach silnego promieniowania, pod ziemią, na wysokości oraz w ruchu. Choroba w zaawansowanym stadium wyklucza również możliwość podjęcia wytężonej pracy na bliskie odległości w warunkach złego i zmiennego oświetlenia. Osoby ze zdiagnozowaną jaskrą nie mogą też wykonywać prac, które wymagają dużej precyzji oraz pełnego pola widzenia. Jak wygląda kwestia jaskry i pracy umysłowej przed monitorem?

Jaskra a praca przy komputerze

Praca przed komputerem powoduje przejściowe wahania ciśnienia wewnątrzgałkowego u wszystkich osób również tych niedotkniętych jaskrą. Czy zatem Pacjent z jaskrą może pracować przy komputerze? Tak, ale nie dłużej niż 4 godziny dziennie, gdyż część specjalistów sądzi, iż długie wpatrywanie się w monitor komputera lub innego urządzenia elektronicznego może przyspieszać przebieg tej choroby. Oczywiście każdy przypadek jest indywidualny i zawsze należy skonsultować się z lekarzem.  

Wiedz, że osoby z jaskrą powinny też ograniczyć czynności wymagające długotrwałego pochylania głowy.

Inne choroby narządu wzroku a praca

Zaćma

Nie tylko jaskra jest chorobą, która może negatywnie wpłynąć na życie zawodowe Pacjenta. Równie problematycznym schorzeniem oczu jest zaćma. Jej głównym czynnikiem jest naturalny proces starzenia organizmu oraz towarzyszące temu zaburzenia przemiany materii soczewki. Ryzyko rozwoju katarakty jest większe u Pacjentów chorych na jaskrę, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, niedoczynność przytarczyc i inne choroby przewlekłe. Do pozostałych czynników ryzyka zaliczamy:

• aktywne stany zapalne gałki ocznej,
• przypadki zaćmy w rodzinie,
• otyłość,
• urazy oka,
• wiek (powyżej 60 r.ż.),
• promieniowanie ultrafioletowe,
• palenie papierosów,
• stosowanie niektórych leków (np. przeciwalergicznych).

Jesteś ciekawy, jakie są najczęstsze objawy zaćmy? Podczas wywiadu medycznego wielu Pacjentów zgłasza okuliście, iż doświadcza:

• zaburzeń widzenia, 
• szybszej męczliwości oczu,
• trudności z prowadzeniem samochodu,
• powielenia obrazu,
• trudności z rozpoznawaniem kolorów.

Wielu lekarzy okulistów i optometrystów słyszy od osób z zaćmą, że widzą one zamazany obraz jak przez brudną szybę.

W zaawansowanym stadium rozwoju zaćmy zmętnienie soczewki upośledza widzenie, w takiej sytuacji niewskazane jest wykonywanie precyzyjnych prac, które wymagają percepcji liter, cyfr oraz kształtów czy widzenia obuocznego. Ciężka postać katarakty uniemożliwia też działania związane z promieniowaniem cieplnym i jonizującym.

Jak leczy się zaćmę? Jedyną szansą na powrót do zdrowia jest operacja usunięcia zaćmy, za pomocą jednej z kilku technik dobranej indywidualnie do danego przypadku. Zabieg trwa około 15-20 minut i cechuje się wysokim profilem bezpieczeństwa, gdyż wykonuje go doświadczony lekarz chirurg we wsparciu wykwalifikowanego personelu medycznego. Użycie specjalnych kropli znieczulających sprawia, że usunięcie zmętniałej soczewki i zastąpienie jej nową nie jest dla Pacjenta bolesne. 

Przed operacją zaćmy odbywa się rozmowa kwalifikacyjna, podczas której lekarz informuje Cię o wskazaniach, przeciwwskazaniach, przebiegu procedury, zaleceniach pozabiegowych i rekomendowanej technice leczenia katarakty. By operacja zakończyła się powodzeniem i Pacjent odzyskał utraconą ostrość wzroku, specjalista przeprowadza też szczegółowe badania kwalifikujące z użyciem nowoczesnego sprzętu diagnostycznego.

Zapalenie spojówek

Z kolei zapalenie spojówek może mieć podłoże bakteryjne, wirusowe lub alergiczne. Do rozwoju tej choroby narządu wzroku może przyczynić się promieniowanie, przebywanie w zakurzonym, zapylonym lub zadymionym pomieszczeniu. Często wystarczy dotknąć oczy brudną ręką, by rozwinął się stan zapalny. Niewystarczająca dbałość o higienę w pracy sprawia, że wielu pracowników jest zmuszonych iść na zwolnienie lekarskie ze względu na uciążliwe objawy zapalenia spojówek. Należy zaznaczyć, że jeśli zapalenie spojówek ma podłoże alergiczne, nie powinieneś wykonywać profesji związanych z ekspozycją na czynniki uczulające takie jak np.: pył, dym, gazy drażniące czy zmienne warunki termiczne.

Warto wspomnieć, że zapalenie spojówek to jedna z najpowszechniejszych chorób oczu, która powoduje przekrwienie oka oraz: 

• świąd,
• światłowstręt,
• pieczenie, 
• łzawienie,
• obrzęk powiek,
• obecność wydzieliny ropnej.

W rozpoznaniu zapalenia spojówek pomocny jest posiew lub badanie bakteriologiczne. W zależności od przyczyny i rodzaju choroby, leczenie trwa od kilku dni do kilku tygodni (w nielicznych przypadkach kuracja może trwać kilka miesięcy). Lekarz może wdrożyć leki przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne. Jak złagodzić uciążliwe symptomy na własną rękę? Można robić okłady z rumianku i przemywać oczy.

FAQ

Źródła:

• https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/innezagadnienia/84777,choroby-narzadu-wzroku-powodujace-niezdolnosc-do-pracy [05.10.2023 r.]

• https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/chorobysoczewki/73341,zacma [dostęp: 05.10.2023 r.]