Choroby oczu a ciąża – poród naturalny czy cesarskie cięcie?

Czas ciąży i oczekiwania na rozwiązanie to wyjątkowy moment w życiu każdej kobiety. To nie tylko wielka radość, ale także okres, w którym szczególnie mocno przyszła mama powinna dbać o zdrowie swoje i maluszka. Prawidłowo przebiegająca ciąża istotnie wpływa na samopoczucie w pierwszych miesiącach po porodzie. W ciąży szczególną uwagą należy otoczyć także zmysł wzroku, bowiem zmiany hormonalne, zachodzące w organizmie kobiety, wpływają także na oczy. Dlatego tak ważne jest badanie wzroku w ciąży. Jak leczyć choroby oczu w ciąży? Jak dbać o oczy w czasie ciąży? Czy wady wzroku mają wpływ na poród? Zapraszamy do lektury naszego artykułu.

Zapalenie spojówek w ciąży

Zapalenie spojówek w ciąży jest uciążliwą dolegliwością dla kobiety. Jednak zarówno przebieg choroby, jak i najczęściej stosowane leczenie farmakologiczne nie niosą za sobą istotnych ryzyk dla mamy i dziecka. Zapalenie spojówek w ciąży najczęściej leczy się kroplami lub maściami, stosowanymi miejscowo w oku. Nie oddziałują więc bezpośrednio na płód.

Zapalenie spojówek w ciąży może być wywołane przez:

  • bakterie;
  • wirusy;
  • grzyby;
  • alergie.

Objawy zapalenia spojówek w ciąży

Objawy zapalenia spojówek oka w dużej mierze zależą od podłoża choroby. Do najczęściej występujących objawów zapalenia spojówek zaliczamy:

  • swędzenie;
  • pieczenie;
  • kłucie;
  • łzawienie;
  • zaczerwienienie;
  • obrzęk;
  • występowanie nieprawidłowej wydzieliny w oku.

Choć może się wydawać, że zapalenie spojówek oka w ciąży to niegroźna choroba to jej objawów zdecydowanie nie wolno bagatelizować. Jeśli symptomy nie ustępują samoistnie i utrzymują się przez 2-3 dni konieczna jest wizyta u lekarza, który postawi diagnozę i wdroży odpowiednie leczenie.

Rodzaj leczenia zapalenia spojówek w ciąży jest uzależniony od nasilenia objawów oraz przyczyny, która wywołała chorobę. Inaczej leczymy bowiem zapalenie  spojówek oka w ciąży o podłożu bakteryjnym, a inaczej o alergicznym. Do postawienia diagnozy zazwyczaj wystraczające są: rozmowa z pacjentem oraz badanie oka w lampie szczelinowej. Sporadycznie potrzebne jest pobranie wydzieliny z oka na posiew czy testy na wydzielanie łez.

Zobacz: Czy zapalenie spojówek jest zaraźliwe?

Bakteryjne zapalenie spojówek oka w ciąży

Bakteryjne zapalenie spojówek oka w ciąży mogą wywoływać następujące bakterie:

  • paciorkowce,
  • gronkowce,
  • dwoinka rzeżączki,
  • bakterie Gram-ujemne,
  • pałeczka E coli.

Objawy bakteryjnego zapalenia spojówek w ciąży to:

  • wydzielina ropna lub surowiczo-ropna pojawiająca się w worku spojówkowym i łzowym
  • przekrwienie i obrzęk spojówek, a czasem nawet całych powiek.

Gdy choroba jest już mocno rozwinięta, na spojówkach mogą być zauważalne wybroczyny krwiste albo szarożółte plamy.

Jeśli lekarz stwierdzi u pacjentki bakteryjne zapalenie spojówek oka w ciąży, najczęściej konieczne jest wdrożenie antybiotykoterapii. Najpopularniejsze w leczeniu tego schorzenia są preparaty z grupy makrolidów. Liczne badana naukowe dowodzą, że są to jedne z najbardziej bezpiecznych antybiotyków i mogą być stosowane także u kobiet ciężarnych. Zdarzają się przypadki, w których powodują one mdłości lub wymioty, ale nie wykazano niebezpiecznego działania na płód. Leczenie zapalenia spojówek oka w ciąży to zazwyczaj terapia miejscowa, polegająca na zakropleniu antybiotyku lub aplikacji maści bezpośrednio do worka spojówkowego. Rzadziej stosuje się leczenie ogólnoustrojowe, poprzez podanie leków dożylnie.

Pamiętaj! Będąc w ciąży nigdy nie bierz żadnych leków bez konsultacji z lekarzem lub farmaceutą. Decyzję o przyjmowaniu każdego leku w ciąży podejmuje lekarz prowadzący, gdy przewidywane korzyści są większe niż ewentualne ryzyko dla ciąży.

Wirusowe zapalenie spojówek w ciąży

Wirusowe zapalenie spojówek w ciąży najczęściej wywołują następujące wirusy:

  • adenowirusy;
  • wirus opryszczki zwykłej (HSV);
  • wirus ospy wietrznej i półpaśca (VZV);
  • wirus cytomegalii (CMV).

Wirusowe zapalenie spojówek w ciąży najczęściej diagnozowane jest jesienią i wczesną zimą. Jest ono bowiem ściśle powiązane z częstym występowaniem  nasilonych infekcji górnych dróg oddechowych, wywołanych przez adenowirusy. W przebiegu choroby wirus najpierw atakuje spojówkę, a po tygodniu zazwyczaj zajmuje także rogówkę oka. Najczęściej choroba pojawia się w jednym oku, by następnie przenieść się na drugie.

Objawy wirusowego zapalenia spojówek w ciąży to:

  • obrzęk spojówek;
  • swędzenie i uczucie ciała obcego w oku;
  • pojawienie się wydzieliny surowiczej.

Ponadto spojówki są mocno zaczerwienione – widoczne są skupiska naczynek. Gdy zapalenie spojówki oka dotrze do rogówki – pojawiają się na niej małe zmętnienia i następujące objawy:

  • silny ból
  • łzawienie
  • światłowstręt

Jak wygląda leczenie zapalenia spojówek w ciąży? W przypadku zdiagnozowania wirusowego zapalenia spojówek w ciąży, leczenie polega na przyjmowaniu leków przeciwwirusowych. Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego podawanie leków o działaniu przeciwwirusowych kobietom w drugim i trzecim trymestrze nie ma wpływu na częstotliwość występowania wad wrodzonych u płodów i noworodków. Jednocześnie nadal nie ma wiarygodnych danych, dotyczących bezpieczeństwa stosowania leków przeciwwirusowych w pierwszym trymestrze.

Jaskra a ciąża

Jaskra w ciąży to poważna choroba, która wymaga stałej kontroli lekarskiej. Szczególną opieką powinny być otoczone kobiety w ciąży, zmagające się z tym schorzeniem. Jest to związane z faktem, że większość leków na jaskrę może powodować uszkodzenia płodu.

Przebieg jaskry w ciąży

W trakcie ciąży w organizmie kobiety zachodzi wiele zmian hormonalnych. Niektóre z nich wpływają na obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego. Taka sytuacja może utrzymywać się przez dłuższy czas, nawet kilka miesięcy po porodzie. Jest to jednak stan przejściowy i w żadnym wypadku nie powinien być podstawą do odstawienia leków. Hormonalne obniżenie ciśnienie wewnątrzgałkowego w ciąży nie jest wystarczające, by zapobiec rozwojowi choroby.

Jaskra a ciąża – leczenie

Leki, które stosuje się w leczeniu jaskry w ciąży, zawierają substancje, które mogą negatywnie wpływać na rozwój płodu. Leczenie kobiet w ciąży chorych na jaskrę cały czas stanowi duży problem. Jeśli chorujesz na jaskrę i jesteś lub planujesz zajście w ciążę, koniecznie porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem prowadzącym. Leki na jaskrę są szczególnie niebezpieczne w pierwszych trzech miesiącach ciąży. Decyzja o stosowaniu kropli na jaskrę w ciąży powinna być podjęta przez lekarza i zastosowana wówczas, gdy zaprzestanie leczenia może skutkować utratą wzroku u matki. Ponadto bardzo ważna jest odpowiednia aplikacja kropli do worka spojówkowego. Istotne jest by leki nie dostały się do nosa, skąd łatwo mogłyby przejść do krwioobiegu, a dalej do łożyska.

Zobacz: Jak wygląda leczenie jaskry?

Szkliste oczy w ciąży – czy to powód do niepokoju?

Szkliste oczy to objaw, który powoduje wrażenie, jakby oczy znajdowały się za szkłem. Często dolegliwości tej towarzyszy brak możliwości skupienia wzroku.

Szkliste oczy bywają czasem uznawane za jeden z symptomów, wskazujących, że kobieta jest w ciąży. Choć ciąża zmienia wygląd kobiety i jej oczy również mogą wyglądać inaczej, trudno uznać szkliste oczy za pewniak w rozpoznawaniu stanu błogosławionego.

Szkliste oczy w ciąży mogą być objawem podwyższonej temperatury ciała i towarzyszyć przeziębieniu. Wtedy znikają po jego wyleczeniu. Warto jednak obserwować swój organizm, bo mogą także wskazywać na poważniejsze dolegliwości. Szkliste oczy mogą zwiastować problemy z tarczycą oraz obniżenie poziomu cukru we krwi.

Jeśli jesteś w ciąży i zauważysz u siebie jakiekolwiek niepokojące objawy – skontaktuj się ze swoim lekarzem prowadzącym. Zdrowie Twoje i maluszka jest najważniejsze.

Mroczki przed oczami w ciąży

Ciąża to istna burza hormonalna w organizmie kobiety. Wraz z nią zachodzą w niej liczne zmiany, które dotyczą także narządu wzroku. W drugim trymestrze często kobiety często obserwują u siebie pogorszenie ostrości widzenia. Ponadto, panie mająca wadę wzroku mogą mieć wrażenie, że ta dolegliwość się pogłębia. Dość częstym zjawiskiem są także mroczki przed oczami w ciąży. Najczęściej panie widzą je po długim przebywaniu na stojąco lub po nagłej zmianie pozycji. Mroczki przed oczami w ciąży nie są raczej powodem do niepokoju, ale warto wspomnieć lekarzowi prowadzącemu o tej dolegliwości.

Wady wzroku a ciąża

Bez względu na to czy wcześniej kobieta skarżyła się na problemy ze wzrokiem, konieczne jest przeprowadzenie badania okulistycznego w ciąży. 

Podwyższony poziom estrogenów w ciąży wpływa na stan rogówki, twardówki i soczewki. Progesteron z kolei może oddziaływać na włókna mięśniowe. Zmiany poziomu estrogenu i progesteronu mogą prowadzić do zaburzeń refrakcji i obniżać tolerancję dla noszenia soczewek kontaktowych w ciąży. Zazwyczaj trudności w noszeniu szkieł kontaktowych w ciąży nasilają się w jej drugiej połowie i mogą trwać nawet do kilku tygodni po porodzie. Dodatkowo retencja wody w rogówce może przyczynić się do pojawienia się astygmatyzmu w ciąży, spowodować przejściową krótkowzroczność w ciąży lub pogłębić już istniejącą wadę wzroku. Taka sytuacja jest wynikiem zatrzymywania wody w rogówce i wzrostem jej objętości w soczewce. Astygmatyzm w ciąży najczęściej pojawia się na jej początku, a krótkowzroczność w ciąży najczęściej występuje już pod koniec – między 31 a 41 tygodniem ciąży. Oprócz tego, kobiety mogą zaobserwować u siebie pogorszenie widzenia o zmierzchu w ciąży.  Częstym zjawiskiem jest również samoistne obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego w ciąży. Zazwyczaj spadek wynosi około 10% i przypada na drugą połowę ciąży.

Wszystkie te dolegliwości szczegółowo omówi okulista podczas badania okulistycznego w ciąży.

Zobacz: Najpopularniejsze wady wzroku

Krótkowzroczność a poród naturalny  

Wszystkie panie, które mają zdiagnozowaną krótkowzroczność powinny poddać się badaniu okulistycznemu, oceniającemu stan siatkówki najpóźniej do końca drugiego trymestru ciąży. Aktualne zalecenia dotyczące porodu z krótkowzrocznością mówią, że jeśli nie wykryto zmian, które mogłyby prowadzić do odklejenia siatkówki, możliwy jest poród naturalny z krótkowzrocznością.

Natomiast, jeśli w badaniu okulistycznym w ciąży, lekarz stwierdzi, że istnieje ryzyko odklejenia siatkówki, wówczas pacjentka powinna być poddana szczególnej obserwacji. Jednym ze sposobów minimalizowania ryzyka odklejenia siatkówki jest jej zabezpieczenie przy pomocy fotokoagulacji laserowej. Takie działanie profilaktyczne pozwala na odbycie porodu naturalnego przy krótkowzroczności.

Zobacz: Jak korygować krótkowzroczność?

Cesarskie cięcie a wada wzroku

Niektóre choroby okulistyczne stanowią wskazanie do rozwiązania ciąży przez cesarskie cięcie. Należą do nichjaskra czy retinopatia cukrzycowa. Ponadto jeśli w badaniu okulistycznym w ciąży lekarz stwierdzi, że na siatkówce występują zmiany zwyrodnieniowe, a jednocześnie wykonanie laserowej fotokoagulacji będzie przeciwwskazane,można rozważać cesarskie cięcie także przy krótkowzroczności.

Laserowa korekcja wzroku a ciąża

Jeśli jesteś w ciąży, przeprowadzenie zabiegu laserowej korekcji wzroku jest niemożliwe. Zmiany hormonalne zachodzące w jej trakcie powodują, że wada wzroku kobiety ciężarnej jest niestabilna i może się zmieniać. Dlatego jeśli chcesz wykonać laserową korekcję wzroku w ciąży musisz poczekać. Okuliści zalecają, by odczekać około 6 miesięcy od momentu porodu lub zakończenia karmienia piersią. To czas, który pozwoli wyregulować gospodarkę hormonalną do poziomu sprzed ciąży.

Laserowa korekcja wzroku a poród naturalny

Wcześniejsze wykonanie zabiegu laserowej korekcji wzroku nie jest przeciwwskazaniem do porodu naturalnego. Decyzję o rozwiązaniu ciąży podejmuje lekarz w oparciu o wyniki badania dna oka. W jego trakcie, okulista dokładnie zbada tkanki oczu i stan siatkówki, która jest najbardziej narażona na wysiłek fizyczny, związany z porodem. Laserowa korekcja wzroku nie wpływa jednak na stan siatkówki, bowiem w trakcie zabiegu modelowana jest rogówka. Nie obawiaj się – po laserowej korekcji wzroku poród naturalny jest możliwy.

Dbaj o oczy w czasie ciąży

Pamiętaj! Dla dobra Twojego i maluszka nie zwlekaj z wizytą o okulisty w trakcie ciąży. Jeśli masz zdiagnozowaną wadę wzroku – regularnie odwiedzaj także  gabinet okulistyczny, ponieważ wada wzroku w ciąży może się zmieniać.

Bibliografia:
1. E. Szałek, H. Tomczak, E. Grześkowiak, A. Kamińska, M. Cerbin, Bezpieczeństwo stosowania antybiotyków makrolidowych w ciąży, Farm Pol, 2010
2. A. Karłowicz-Bilińska, Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące postępowania w przypadku zakażenia wirusem HSV w położnictwie, Ginekol Pol. 2015
3. M. Prost, Wysoka krótkowzroczność a poród. Klinika Oczna 1998
4. M. W. Leitman, Diagnostyka i postępowanie w chorobach oczu. Kompendium, Wydawnictwo Górnicki, 2017
więcej

Jak widzą osoby z wadami wzroku?

Pacjenci z różnymi wadami wzroku w inny sposób odbierają rzeczywistość. U jednych przedmioty znajdujące się blisko są niewyraźne, a...
więcej

Operacja zeza u dorosłych – gdzie najlepiej się leczyć? 

Zez (łac. strabismus), czyli nierównoległe ustawienie gałek ocznych to problem okulistyczny, który wbrew pozorom nie dotyczy jedynie dzieci, ale...
więcej

Opadające powieki: zabieg na NFZ – co musisz wiedzieć przed zabiegiem korekty powiek górnych?

Jak pokazuje praktyka lekarska, wielu Pacjentów odwiedzających naszą klinikę Optegra zmaga się z opadającymi powiekami górnymi. Ten problem dotyczy...
więcej

Soczewki fakijne: wady i zalety tej metody korekcji wzroku. Powikłania

Soczewki fakijne zwykle są wszczepiane do gałki ocznej w celu korekcji wad wzroku u Pacjentów, którzy nie kwalifikują się...
więcej

Soczewki fakijne czy laser: co wybrać do korekcji wzroku? 

Istnieje co najmniej kilka metod korekcji wad wzroku. Poza korekcją okularową, noszeniem standardowych soczewek kontaktowych rosnącym zainteresowaniem cieszy się...