Dystrofia rogówki – jak ją rozpoznać i jakie są metody leczenia? Dystrofia Fuchsa, Cognana

6 października 2023

Dystrofie rogówki to grupa chorób o podłożu genetycznym – w zależności od rodzaju mogą postępować w różnym tempie. Schorzenia te dotyczą obojga oczu i prowadzą do postępującej utraty przezroczystości rogówki. Wyróżniamy kilkadziesiąt rodzajów dystrofii rogówki. Do najczęściej diagnozowanych typów zaliczamy dystrofię Fuscha i Cognana. Światłowstręt, pogorszenie widzenia, ból oczu i łzawienie to kilka możliwych objawów dystrofii rogówki, na jakie skarżą się Pacjenci. Podejrzewasz u siebie rozwój tej przypadłości? Sprawdź, na czym polega diagnoza i jej leczenie. 

Choroby rogówki – jakie są przyczyny dystrofii rogówki? 

Rogówka to część oka, która odpowiada za skupienie światła na siatkówce. Zdrowa – jest przezierna i chroni struktury oka przed fizycznymi oraz chemicznymi czynnikami zewnętrznymi. Rozmaite choroby w tym dystrofia rogówki prowadzą do upośledzenia funkcji rogówki i obniżają jakość codziennego życia Pacjenta. Są one spowodowane samoistnie powstającymi erozjami nabłonka rogówki. 

Jak już wspomnieliśmy na wstępie, dystrofia rogówki jest uwarunkowana genetycznie i może występować w różnych typach w zależności od tego, która jej warstwa została dotknięta patologicznymi zmianami. Zdarza się, że dystrofie rozwijają się spontaniczne (mówimy wówczas o dystrofiach idiopatycznych). Jak pokazuje praktyka lekarska, te jednostki chorobowe mają charakter wrodzony lub nabyty.

Jakie są pierwsze objawy dystrofii rogówki? Jak rozpoznać dystrofię Fuchsa i Cogana?

Dystrofia rogówki powoduje odkładanie się nieprawidłowych złogów w różnych warstwach rogówki. Na skutek tych zmian u Pacjentów może występować szereg nieprzyjemnych objawów takich jak np.:

• spadek ostrości widzenia,
• okresowy ból oczu,
• nadmierne łzawienie,
• zamglenie widzenia,
• światłowstręt,
• uczucie ciała obcego w oku.

U osób z dystrofią Fuchsa (FCD), która częściej występuje u kobiet, zwykle pojawia się niewyraźne lub mętne widzenie, wahania widzenia (objawy nasilają się rano, tuż po przebudzeniu, a w ciągu dnia następuje stopniowa poprawa). Gromadzenie się cieczy prowadzi do obrzęku rogówki i pogorszenia widzenia. Możliwym symptomem są też nieadekwatne reakcje na światło oraz dolegliwości bólowe oka. Z kolei w przypadku dystrofii Cogana (inaczej zespół Cogana) u chorych może pojawić się: 

• samoistny ból oka,
• wrażenie obecności ciała obcego pod powieką,
• silne łzawienie,
• podrażnienie gałki ocznej.

Warto również wspomnieć o nietypowych objawach choroby (zespołu Cogana) niezwiązanych z narządem wzroku takich jak:

• nagłe pogorszenie słuchu,
• szumy uszne, 
• zawroty głowy.

Warto wspomnieć, iż niektóre rodzaje dystrofii rogówki mogą nie dawać żadnych objawów, rozwijając się niezauważone (mają tendencję do powolnej progresji). 

Diagnostyka dystrofii rogówki

Diagnostyka dystrofii rogówki obejmuje szczegółowy wywiad lekarski, badanie w lampie szczelinowej i badanie histopatologiczne. Do innych technik diagnostycznych, które dostarczają specjaliście cennych klinicznie informacji, zaliczamy dodatkowe testy takie jak: 

• ultrabiomikroskopia z wykorzystaniem ultradźwięków o dużych częstotliwościach,
• mikroskopia konfokalna (pozwala na obrazowanie wszystkich warstw rogówki),
• optyczna koherentna tomografia.

Niekiedy wykonuje się też badanie genetyczne, które pozwala wykryć różne choroby genetyczne oczu. 

W rozpoznaniu choroby oczu szczególnie pomocny jest pomiar grubości rogówki. Przykładowo zwiększenie grubości rogówki może być oznaką dystrofii rogówki Fuchsa, niewydolności komórek śródbłonka. Z kolei ścieńczenie może odpowiadać dystrofii plamkowatej rogówki.

Na czym polega leczenie dystrofii rogówki?

Zastanawiasz się, jak odzyskać ostrość wzroku przy rozpoznaniu tej jednostki chorobowej? Metoda leczenia dystrofii rogówki zależy od jej rodzaju i stopnia zaawansowania zmian patologicznych. Niekiedy wystarczające jest leczenie zachowawcze. Lekarz może zalecić Pacjentowi stosowanie nawilżających kropli do oczu, środków o działaniu przeciwzapalnym, leków hiperosmotycznych czy specjalnych soczewek kontaktowych w formie opatrunku, które chronią i stabilizują nabłonek rogówki.

Inną ścieżką leczenia jest zabieg fotokeratektomii terapeutycznej (PTK, phototherapeutic keratectomy) z użyciem lasera excimerowego. Warto dodać, że ten chirurgiczny zabieg laserowy jest przeprowadzany w miejscowym znieczuleniu. W ciężkich przypadkach konieczny może okazać się przeszczep rogówki (keratoplastyka), który polega na usunięciu uszkodzonej części rogówki i zastąpieniu jej zdrową tkanką.

Należy podkreślić, że Pacjenci z dystrofią rogówki powinni być pod stałą kontrolą doświadczonego lekarza okulisty.

FAQ

Źródła: 

• https://gornicki.pl/wp-content/uploads/2018/07/Choroby-rog%C3%B3wki.-Bedeker-Okulistyczny-tom-IV_43-49.pdf [04.10.2023]
• https://www.przegladokulistyczny.pl/wspczesne_metody [04.10.2023]