Widzenie stereoskopowe – jak wpływa na naszą codzienną i zawodową aktywność? Badanie widzenia obuocznego

6 listopada 2023

Jak podkreślają okuliści i optometryści, gdy układ wzrokowy nie jest obarczony wadami, nauka podstawowych funkcji widzenia obuocznego odbywa się w codziennym życiu w prawidłowy sposób. Stan ten nazywamy widzeniem stereoskopowym (inaczej widzenie przestrzenne, stereopsja). Sprawdź, co powoduje jego zaburzenia. Dowiedz się, czy brak widzenia stereoskopowego stoi na przeszkodzie wykonywania niektórych zawodów!

Zaburzenia widzenia a stereopsja. Czym jest widzenie stereoskopowe?

Widzenie stereoskopowe jest najbardziej zaawansowanym poziomem patrzenia obuocznego. Tak więc stereopsja to stan, w którym zarówno oko prawe, jak i lewe patrzą na ten sam obiekt, a mózg łączy i przetwarza to, dzięki czemu widzimy trójwymiarowy obraz. Proces ośrodkowy, który umożliwia połączenie widoków z obu oczu w jeden obraz, nazywamy fuzją.

Oczywiście zdolność widzenia stereoskopowego może być utrudniona. Jednym z najpopularniejszych zaburzeń stereopsji, które pojawia się już we wczesnym dzieciństwie (zwykle u dzieci w wieku przedszkolnym), jest zez. W przypadku tej wady bardzo ważne jest podjęcie jak najszybciej terapii, która polega m.in. na wykonywaniu określonych ćwiczeń. Nieprawidłowe widzenie obuoczne może wynikać m.in. z:

• czynników genetycznych,
• czynników anatomicznych,
• chorób ośrodkowego układu nerwowego,
• zaburzeń refrakcyjnych.

Jakie objawy mogą sygnalizować zaburzenia widzenia obuocznego?

Jesteś ciekawy, jakie symptomy mogą sugerować, że Pacjent ma zaburzenia widzenia obuocznego? Do niepokojących objawów zaliczamy:

• częste bóle głowy,
• senność, 
• pieczenie i swędzenie oczu,
• nadwrażliwość na światło,
• problemy z koncentracją,
• szybkie męczenie się wzroku podczas czytania książek,
• trudności zapamiętaniem tego, co się ostatnio przeczytało,
• problemy z oceną odległości, 
• przypadkowe przewracanie rzeczy (niezdarność).

Jeśli obserwujesz u siebie powyższe symptomy, które mogą być oznaką wad wzroku, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty (optometrysta lub okulista).

U Pacjentów z zaburzeniami widzenia stereoskopowego występują problemy z:

• wyobraźnią przestrzenną,
• koordynacją wzrokowo – ruchową,
• koordynacją oko – ręka,
• oceną odległości,
• rysunkiem przestrzennym.

Medycyna pracy – brak widzenia przestrzennego

Jak wygląda kwestia problemów z widzeniem przestrzennym w kontekście medycyny pracy? Otóż lekarz ustala, czy dana osoba może wykonywać pracę na konkretnym stanowisku, analizując jej aktualny stan zdrowia i specyfikę danej profesji (potencjalne zagrożenia). Następnie wystawia orzeczenie o zdolności pracownika do pracy (do gabinetu tego specjalisty trafiasz skierowany tam przez pracodawcę). Po przeprowadzeniu lub zleceniu odpowiednich badań lekarz medycyny pracy może stwierdzić np. brak widzenia stereoskopowego. Badanie narządu wzroku pracowników zwykle uwzględnia ocenę:

• ostrości wzroku,
• pola widzenia,
• zdolności rozpoznawania barw,
• widzenia przestrzennego.

Wiedz, że badaniom u lekarza medycyny pracy podlegają osoby wykonujące pracę fizyczną jak i umysłową.

Brak widzenia przestrzennego – jakie zawody są zakazane?

Zastanawiasz się, czy obniżona zdolność widzenia przestrzennego lub jego całkowity brak może wykluczać wykonywanie pewnych profesji? Do zawodów wymagających znakomitego widzenia przestrzennego zaliczamy m.in. kierowców i pilotów. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa te dwie profesje nie mogą być wykonywane przez pracowników niedowidzących lub widzących znacznie gorzej na jedno oko, gdyż utrudnia to obiektywną ocenę szybko zmieniającej się sytuacji na drodze czy w przestrzeni powietrznej. Brak widzenia przestrzennego uniemożliwia też pracę jako żołnierz i policjant.

Na czym polega badanie widzenia przestrzennego?

Istnieje kilka metod badania stereoskopowego. Uogólniając, wymaga ono rozdzielenia wrażeń wzrokowych obojga oczu. Do jego przeprowadzenia zwykle używa się specjalnych okularów, które umożliwiają odpowiednią percepcję. Podczas testów specjalista wykorzystuje filtry polaryzacyjne (słabo dysocjujące) lub czerwono-zielone, inaczej testy anaglifowe (silnie dysocjujące). Jedną z powszechnie wykonywanych prób widzenia przestrzennego do bliży jest Stereo Fly Test. Często w diagnostyce wykorzystuje się też testy graficzne np.:

• muchy,
• motyla,
• Langa,
• TNO.

FAQ

Źródła: 

https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/135322,badanie-widzenia-obuocznego [25.10.2023 r.]

https://prof-med.pl/2020/04/03/jakie-badania-wykonuje-lekarz-medycyny-pracy/ [25.10.2023 r.]