Zwyrodnienie plamki żółtej, zwane także zwyrodnieniem plamki centralnej siatkówki oka (AMD), to choroba okulistyczna, która jest najczęstszą przyczyną częściowej ślepoty pojawiającej się u osób dorosłych. Schorzenie charakteryzuje się stopniowym rozwijaniem się stanu zapalnego prowadzącym do uszkodzenia i degradacji komórek w siatkówce oka, co prowadzi do pogorszenia jakości widzenia i może mieć poważne konsekwencje.
Zwyrodnienie plamki żółtej jest jedną z najczęstszych przyczyn utraty ostrości wzroku i widzenia centralnego u osób powyżej 50. roku życia w krajach rozwiniętych. Przedstawiamy najczęstsze przyczyny i objawy choroby AMD, metody jej diagnozowania oraz dostępne opcje leczenia i zapobiegania jej rozwojowi.
Plamka żółta, znana także, jako plamka centralna siatkówki, jest jednym z najważniejszych elementów naszego wzroku. To w tej małej, żółtej plamce, o średnicy zaledwie 0,5 mm, skupia się większość naszej ostrości widzenia. W plamce żółtej znajduje się bardzo dużo komórek światłoczułych, zwanych czopkami i pręcikami, które są odpowiedzialne za przetwarzanie informacji wzrokowej – widzenie kontrastowe oraz rozpoznawanie kolorów.
Jak łatwo się domyślić, z uwagi na to, że to ona w głównej mierze odpowiada za widzenie centralne, czyli umożliwia dostrzeganie najdrobniejszych szczegółów, rozróżnianie kolorów oraz czytanie – każde uszkodzenie plamki żółtej prowadzi do pogorszenia wzroku, a w skrajnych przypadkach nawet do ślepoty. Plamka żółta starzejąc się razem z naszym organizmem, jest też narażona na „zużywanie”, w wyniku czego, może dojść do rozwinięcia się schorzenia zwanego zwyrodnieniem plamki żółtej.
AMD (Age-related Macular Degeneration), czyli zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem jest schorzeniem siatkówki powodującym utratę widzenia centralnego. Choroba ta charakteryzuje się powolnym i bezbolesnym postępem. Zazwyczaj dotyka ona każdego oka, ale może mieć różne stopnie zaawansowania. W niektórych przypadkach AMD może rozwijać się szybciej, powodując nieodwracalną utratę wzroku w stosunkowo krótkim czasie.
Zwyrodnienie plamki żółtej najczęściej ujawnia się u osób po 50. roku życia, wg statystyk częściej dotyczy kobiet. Schorzenie może być dziedziczone.
Zwyrodnienie plamki żółtej może przybierać dwie postacie:
Początkowe objawy rozwijającego się zwyrodnienia plamki żółtej mogą różnić się w zależności od rodzaju choroby — AMD suchego lub mokrego.
W przypadku suchej postaci AMD objawy najczęściej są łagodne, trudne do poznania i zauważalne jedynie przez pacjenta. Jednym z pierwszych sygnałów ostrzegawczych może być pogorszenie jakości widzenia z bliży, spadek ostrości lub zniekształcenia obrazu. Osoby cierpiące na suche zwyrodnienie plamki żółtej, wraz z rozwojem choroby często doświadczają trudności w czytaniu, potrzebują silniejszego oświetlenia lub zwiększenia wielkości czcionki. Mogą mieć także problemy z prawidłowym odbieraniem wrażeń wzrokowych, takich jak nasycenie barw oraz doświadczać obniżonego wrażenia kontrastu.
Objawy AMD wysiękowego pojawiają się nagle i wymagają pilnej interwencji medycznej. Pacjenci najczęściej skarżą się na:
Niektórzy pacjenci mogą nie odczuwać żadnych objawów w początkowej fazie choroby, dlatego też regularne wykonywanie badań wzroku jest bardzo ważne, zwłaszcza dla osób po 50. roku życia.
Dokładne przyczyny zwyrodnienia plamki żółtej nie zostały jeszcze w pełni zrozumiane. Istnieją jednak pewne czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia choroby. Zalicza się do nich:
Leczenie zwyrodnienia plamki żółtej zależy od rodzaju choroby i stopnia zaawansowania upośledzenia wzroku. Należy pamiętać, że suchej postaci AMD nie da się całkowicie wyleczyć, ale istnieją pewne strategie, które mogą pomóc w zahamowaniu postępu choroby i zachowaniu ostrości widzenia. Wymienić tutaj można przede wszystkim zdrową dietę, unikanie używek oraz indywidualnie dobraną suplementację m.in. luteiny, cynku czy kwasów omega-3.
Leczenie postaci wysiękowej AMD, jest możliwe, a najlepszą metodę postępowania w konkretnym przypadku dobiera lekarz okulista. Ważne jest, aby rozpocząć leczenie jak najszybciej po zdiagnozowaniu mokrego zwyrodnienia plamki żółtej. Wczesne rozpoznanie choroby i szybkie działanie mogą pomóc w zatrzymaniu rozwoju schorzenia i zachowaniu wzroku.
W Klinice Optegra leczenie wysiękowej postaci zwyrodnienia plamki żółtej zazwyczaj opiera się na zastosowaniu inhibitorów czynnika wzrostu naczyniowego (anti-VEGF). Są to leki działające miejscowo, które hamują tworzenie się nowych naczyń krwionośnych w plamce żółtej oraz cofają obrzęk siatkówki.
Lek podaje się w formie iniekcji bezpośrednio do gałki ocznej. Wprowadzenie preparatu do oka jest bezpiecznym i skutecznym sposobem leczenia AMD mokrej, a efekty terapii są zwykle zauważalne po kilku dniach lub tygodniach. W zależności od przypadku wykonuje się kilka zastrzyków w określonych odstępach czasowych.
Jednym z podstawowych działań jest badanie dna oka z użyciem lampy szczelinowej. W trakcie badania okulista ocenia kolor i kształt plamki żółtej oraz obecność ewentualnych uszkodzeń i zmian zwyrodnieniowych. Kolejnym ważnym badaniem jest OCT (koherentna tomografia siatkówki), które pozwala na dokładne zobrazowanie struktur wewnątrz oka. Badanie okulistyczne pozwala zobrazować unaczynienie dna oka, ocenić zmiany w strukturze i przepływie krwi w obrębie plamki żółtej.
Zabiegi iniekcji doszklistowych wykonywane w Klinice Okulistycznej Optegra są finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Aby skorzystać z Programu Lekowego dla Pacjentów z wysiękowym AMD, należy zgłosić się do centrum medycznego z aktualnym skierowaniem od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub okulisty. Następnie koniecznie jest przeprowadzenie bezpłatnych badań kwalifikujących. W przypadku pozytywnej decyzji informacja powinna pojawić się po upływie jednego do dwóch miesięcy.
Przed każdym zabiegiem wykonujemy badanie kwalifikacyjne, które pozwala określić rodzaj i stopień wady, oraz możliwość przeprowadzenia zabiegu.
Jesteśmy do Twojej dyspozycji od poniedziałku do piątku w godzinach 08:00 - 20:00