Luteina i zeaksantyna a jej wpływ na widzenie

7 października 2022

Suche powietrze, zadymione pomieszczenia, złe oświetlenie czy promieniowanie UV to tylko jedne z czynników, które negatywnie wpływają na oczy. Chcesz zadbać o prawidłową jakość oraz ostrość widzenia? W Twojej diecie powinna więc znaleźć się luteina i zeaksantyna – działania obu związków nie da się zastąpić!

Luteina a wzrok – co to jest?

Dla wielu osób to inna nazwa progesteronu, czyli damskiego hormonu. Istnieje jednak również druga substancja o takim samym nazewnictwie, ale innym zastosowaniu. Co to jest luteina? W przypadku wzroku chodzi o żółto-pomarańczowy barwnik należący do grupy karotenoidów. Gromadzi się w soczewce i co najważniejsze plamce żółtej odpowiedzialnej za ostre i barwne widzenie o wysokiej rozdzielczości.

Organizm nie produkuje jej samodzielnie, dlatego odpowiednia dieta dla oczu lub suplementacja w tym przypadku jest niezbędna. Szczególnie ważne są zielone i żółte warzywa, niektóre owoce, nasiona strączkowe oraz zboża.

Naturalnym źródłem luteiny dla oczu są:

• warzywa: sałata, jarmuż, szpinak, brokuł, cukinia (ze skórą), papryka, brukselka, natka pietruszki, por, kukurydza, dynia, kapusta, groszek, marchew.
• owoce: mango, papaja, agrest, nektarynki, maliny, jeżyny.
• i wiele innych.

Luteinę można także znaleźć w kurzych żółtkach, ale aby dostarczyć odpowiednią jej ilość organizmowi, dziennie trzeba byłoby jeść ich aż 15[2]. Łatwo rozpuszcza się w tłuszczach, więc warto łączyć składniki z masłem, olejem lub oliwą. Palenie papierosów, picie alkoholu, guma guar, pektyna czy alginiany negatywnie wpływają na jej przyswajanie [3].

Działanie luteiny – właściwości

W przypadku luteiny działanie ma charakter ochronny – powoduje, że oczy są w mniejszym stopniu narażone na atak wolnych rodników oraz silne promieniowanie UV. Przypomina nieco filtr, który broni wzrok przed wszelkimi zagrożeniami z zewnątrz. Spowalnia również proces starzenia się narządu wzroku. Odpowiada głównie za ostrość widzenia, rozpoznawanie kontrastów, kształtów oraz kolorów.

Luteina – właściwości:

• przeciwutleniające (blokuje wolne rodniki),
• filtrujące (ogranicza działanie promieniowania UV).

Niedobór może doprowadzić do zwyrodnienia plamki żółtej, a w konsekwencji pogorszenia widzenia.

Zeaksantyna – jaka jest definicja?

Podobnie, jak w przypadku luteiny, która jest bliźniaczym związkiem chemicznym (izomerem), można ją znaleźć w siatkówce oka, a przede wszystkim plamce żółtej. Zeaksantyna również decyduje o prawidłowym oraz wyraźnym widzeniu. Działanie tego związku organicznego ma jednak szersze znaczenie, ponieważ chroni przed nowotworami, udarem mózgu i schorzeniami układu krążenia. Pozytywnie wpływa na skórę oraz spowalnia proces starzenia się [4]. Ciało ludzkie samo nie wytwarza zeaksantyny, więc suplementacja w połączeniu z dietą jest niezbędna dla prawidłowego i zdrowego funkcjonowania.

Źródła zeaksantyny pochodzenia naturalnego:

• warzywa: pomidory, papryka, kukurydza, dynia, sałata, jarmuż, rukola, szpinak, groszek, brokuły, cukinia (ze skórą).
• owoce: arbuz, papaja, jagody goji.
• i inne: np. żółtko [5].

W przypadku zeaksantyny działanie jest lepiej zauważalne, gdy konkretne produkty ją zawierające są podawane w asyście tłuszczy. Wybrane warzywa i owocowe warto gotować albo mocno rozdrabniać.

Właściwości zeaksantyna – działanie

Dostarczanie organizmowi zeaksantyny jest wskazane nie tylko osobom starszym, ale także zawodowym kierowcom czy pracownikom. Dbanie o dietę spowalnia proces starzenia się oczu oraz chroni przed zwyrodnieniem plamki żółtej.

Zeaksantyna – działanie:

• filtracja promieniowanie UV i światła niebieskiego – chroni nie tylko przed promieniami słońca, ale także światłem emitowanym przez komputery, telewizory i telefony.
• wykrywanie i likwidowanie wolnych rodników, które powodują starzenie się wzroku – działanie antyoksydacyjne.

Połączenie właściwości luteiny i zeaksantyny to sposób na uzyskanie naturalnej ochrony wzroku bez żadnego wysiłku. Badania nie potwierdziły, aby zbyt częste jej przyjmowanie miałoby negatywnie wpływać na zdrowie oraz samopoczucie.