Włókniak na powiece – czym jest i jak go usunąć?

26 września 2025

Nawet drobne zmiany w okolicach oczu zawsze budzą niepokój ze względów zdrowotnych, ale też estetycznych. Stosunkowo często spotykaną jest włókniak na powiece – łagodny nowotwór tkanki łącznej, który pomimo groźnie brzmiącej nazwy w większości przypadkach nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Może jednak być uciążliwy, dlatego wiele osób decyduje się na jego usunięcie. W tym artykule poruszamy najważniejsze kwestie związane z włókniakami powiek.

Rodzaje włókniaków – czym są takie zmiany skórne?

Włókniak (fibroma) to rodzaj łagodnego nowotworu, czyli zmiany przerostowej o niskiej tendencji do zezłośliwienia. Powstaje ona w wyniku nadmiernego namnażania się fibroblastów – komórek włóknistej tkanki łącznej, które produkują m.in. kolagen, elastynę i kwas hialuronowy. Elementy te są odpowiedzialne za procesy gojenia ran i utrzymanie młodego wyglądu skóry. Gdy kumulują się w nadmiarze, może powstać narośl w postaci włókniaków. Dzieli się je na dwa główne typy – miękkie i twarde.

Guzki tego typu mogą pojawiać się w różnych miejscach na ciele (np. jamie ustnej, na języku), a także na skórze, szczególnie w miejscach narażonych na tarcie, takich jak pachwiny, pachy, kończyny, okolica pod biustem czy twarz, w tym powiek górnych i dolnych. 

Jak wyglądają włókniaki miękkie i twarde?

Włókniaki na powiece zwykle można zauważyć już przy ich niewielkich rozmiarach. W okolicy oczu mogą pojawić się oba ich rodzaje, chociaż częściej mamy do czynienia ze zmianami miękkimi. Oto kluczowe cechy obu typów:

• Włókniak miękki – przyjmuje postać miękkiego w dotyku guzka, niekiedy w formie zwisającej grudki na szypule. Często ma nieregularny kształt i pomarszczoną powierzchnię, zwłaszcza po uciśnięciu. Zwykle ma kilka milimetrów średnicy, ale może też osiągać rozmiary kilku centymetrów. Może mieć kolor skóry lub być nieco ciemniejszy, w zależności od zawartości melaniny. Włókniaki miękkie w wielu przypadkach występują mnogo, w skupiskach.
• Włókniak twardy – jest bardziej zbity, a podczas dotyku może się przesuwać pod jednocześnie kurczącą się skórą (tzw. objaw Fitzpatricka). Jego średnica nie przekracza kilku milimetrów. Rośnie zwykle wolniej od zmian miękkich. Przyjmuje barwę od jasnobrązowej do czerwonobrązowej, niekiedy jest ciemniejszy w środku. Pojawia się najczęściej pojedynczo.

Jakie są przyczyny powstawania włókniaków na powiece?

Dokładna przyczyna powstawania włókniaków powiek nie jest znana. Uważa się, że mogą odpowiadać za nie rozmaite czynniki, przede wszystkim takie jak:

• skłonności genetyczne – tendencja do powstawania włókniaków występuje rodzinnie;
• zaburzenia hormonalne – włókniaki częściej pojawiają się w czasie menopauzy, mogą też mieć związek z wahaniami hormonów u kobiet w ciąży, nastolatków w okresie dojrzewania czy u kobiet z zespołem policystycznych jajników (PCOS);
• otyłość, zespoły metaboliczne (np. insulinooporność, cukrzyca), wysoki cholesterol – komórki tłuszczowe produkują leptynę, która może odpowiadać za zwiększoną liczbę fibrocytów w skórze właściwej;
• uszkodzenia skóry – pocieranie oczu, aplikacja makijażu, ukąszenia owadów czy stany zapalne mogą skutkować mikrourazami, które są regenerowane przez komórki odpornościowe, a to wiąże się ze wzmożonym wzrostem i podziałem naskórka – sprzyjającym włókniakom.

Czy włókniak na powiece jest groźny i trzeba go usunąć?

Włókniak to łagodna zmiana, która nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Zdarzają się jednak bardzo rzadkie przypadki rozwoju raka na bazie włókniaków, dlatego zawsze powinny być one obserwowane. Chociaż raczej nie powodują dolegliwości bólowych, to z uwagi na lokalizację przy powiece mogą ulegać drażnieniu – boleć, niekiedy krwawić i swędzieć. Objawy takie powinny skłonić do wizyty u lekarza, a niekiedy są podstawą decyzji o pozbyciu się włókniaków.

Co ważne, zmiany takie raczej nie ustępują samoistnie. Gdy pojawiają się na powiekach, mogą drażnić powierzchnię gałki ocznej, przysłaniać pole widzenia i wpływać negatywnie na narząd wzroku. Zdarza się też, że utrudniają wykonywanie makijażu. Tym samym większość osób decyduje się na usuwanie włókniaków ze względów estetycznych i praktycznych, rzadziej na podstawie wskazań medycznych.

Z jakim lekarzem warto skonsultować takie zmiany?

Chociaż włókniaki są zmianami łagodnymi i mogą nie powodować żadnych dolegliwości poza obniżeniem estetyki, to ich samodzielne rozpoznanie nie zawsze jest łatwe. Bywają podobne do innych zmian skórnych, takich jak np. kaszaki, gradówki, brodawki wirusowe, kępki żółte czy nawet groźne zmiany nowotworowe.

Każda niepokojąca zmiana skórna powinna zostać skonsultowana z lekarzem dermatologiem lub okulistą. Specjaliście do postawienia diagnozy zwykle wystarcza badanie fizykalne i dermatoskopowe. W razie potrzeby może jednak zalecić inne metody, w tym pobranie wycinka do badania histopatologicznego.

Stosowane metody usuwania włókniaków z powiek

Likwidacja włókniaka możliwa jest wyłącznie w gabinecie lekarskim. Zmian takich pod żadnym pozorem nie należy nakłuwać czy wycinać samodzielnie, szczególnie gdy występują na wrażliwej okolicy oka. Specjalista dobiera sposób postępowania w zależności rodzaju zmiany, jej wielkości i indywidualnych wskazań. Najczęściej stosowanymi metodami usuwania włókniaków są:

• Chirurgiczne wycięcie – zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym. Polega na wycięciu zmiany skalpelem, co wymaga wysokiej precyzji od lekarza. Zaletą tej metody jest jej skuteczność i możliwość wysłania tkanki do badania histopatologicznego, dzięki któremu można się upewnić co do łagodnego charakteru włókniaka.
• Laseroterapia – wiązka lasera powoduje odparowanie komórek zmiany. Jest to metoda polecana ze względu na niższą inwazyjność względem zabiegu chirurgicznego. Oznacza szybsze gojenie i mniejsze ryzyko blizn.
• Krioterapia – jest to tzw. wymrażanie poprzez oddziaływanie na włókniaka na powiece ciekłym azotem.
• Elektrokoagulacja – polega na oddziaływaniu na zmianę prądem o wysokiej częstotliwości.

Wymienione metody leczenia włókniaków pozwalają na ich całkowite usunięcie, często bez pozostawienia na skórze jakichkolwiek śladów. W miejscu zabiegowym guzek raczej nie odrośnie. Nowoczesne techniki pozwalają więc szybko pozbyć się dyskomfortu i odzyskać pewność siebie. Trzeba jednak pamiętać, że kolejne zmiany tego typu mogą pojawić się na innych fragmentach skóry, szczególnie u osób ze skłonnością genetyczną.

FAQ